Hervormingsdag 2023: Tijd voor verandering?

Toen de monnik Maarten Luther 506 jaar geleden zijn 95 stellingen publiceerde, bracht dat een storm van verandering over Duitsland en Europa. Zijn aanklacht tegen de Rooms-Katholieke Kerk was aanleiding tot protesten, vervolgingen en uiteindelijk de Tachtigjarige Oorlog. Voor ons -als Nederlanders- is dat extra belangrijk, omdat de vroegste vorm van Nederland zijn vrijheid verwierf in de Tachtigjarige Oorlog.

Het is dan ook niet onterecht dat de meeste Nederlandse protestantse kerken aandacht schenken aan deze belangrijke dag, vaak met een preek over de Romeinenbrief van Paulus. Het is belangrijk om ons bewust te zijn van onze geschiedenis, en dat geldt ook voor de Nederlandse politiek. Het lijkt soms zo te zijn dat veel van de Nederlandse politici niet verder terug in de geschiedenis durven te kijken dan zo’n 20 jaar. Het is goed dat de SGP steeds weer het Bijbelse geluid laat horen, maar laat het historische geluid niet achterwege! Want de geschiedenis herhaalt zich steeds weer.

En ook hervormingen, in verschillende vormen, blijven voorkomen. De roep om hervormingen in de Nederlandse politiek wordt steeds sterker. De partij die grote maatschappelijke en bestuurlijke hervormingen wil, het NSC van Pieter Omtzigt, staat hoog in de peilingen. En dat nog geen jaar na de Provinciale Statenverkiezingen, waar de BBB in elke provincie de grootste werd. Hervorming genoeg, zou je zeggen.

En, om eerlijk te zijn, hervorming is nodig. Het vertrouwen in de overheid daalt, de polarisatie stijgt. Europese afspraken bepalen steeds meer het regeringsbeleid, met als gevolg dat onder andere de boeren en vissers hun beroep steeds moeilijker kunnen uitoefenen. Er staat steeds grotere druk op leraren en zorgpersoneel. Al deze problemen vragen om een oplossing, maar de oplossingen laten op zich wachten, of komt er in de vorm van een grote zak geld een ‘oplossing’(?). Geen echte oplossing in ieder geval, want het komt erop neer dat de belastingbetaler steeds meer moet gaan betalen, en steeds minder overhoudt.

Hoe triest het is gesteld, liet zich nog wel het beste zien door het toeslagen schandaal. Een groot en ingewikkeld systeem zou erin moeten voorzien dat de juiste mensen geld zouden moeten krijgen, maar het bleek een gevoelig systeem te zijn. Echter, in plaats van dit systeem van geld rondpompen afschafte, ging men nog meer bizarre methoden gebruiken. Waar is het geëindigd? Bij vele gedupeerden, een overheid die weer voor haar taken weg loopt en electorale chaos.

Maar wat voor hervorming kan deze problemen echt oplossen? Een andere bestuurscultuur, zoals NSC het wil, zal vast veel goed doen, maar biedt het concrete oplossingen voor de problemen? Meer perspectief voor de boeren is zeker goed, maar moeten we de natuur dan maar laten verslechteren? Maar al te vaak blijkt dat partijen hun beloftes niet kunnen waarmaken.

Misschien moeten we stoppen met het denken dat we alles kunnen oplossen met grootse plannen. Misschien moeten we terug naar een samenleving waar we lokale problemen lokaal oplossen, en accepteren dat we ons niet alles kunnen veroorloven. Laten we rustiger gaan leven, met de zondag als rustdag zonder werk. Laat het beleid weer afgestemd worden op gezinnen als fundament van onze samenleving. Want de doorgeslagen individualisering heeft ons echtscheidingen, eenzaamheid en polarisatie gebracht.

De regering kan dit allemaal niet alleen doen, maar dat hoeft de regering ook niet te doen. Deze veranderingen zullen bij de burger zelf moeten beginnen. Een mentaliteitsverandering, en laten we dan eerst bij onszelf beginnen. Laten wij als SGP(j) het goede voorbeeld geven door eenvoudigheid en rust uitstralen, want een echte maatschappelijke hervorming begint van onderaf bij de bevolking.

Hervorming betekent teruggaan naar de kern. Luther bestreed al de onnodige en van God afleidende elementen van de Rooms-Katholieke Kerk, en richtte zich op de kern van het geloof. Laat de regering zich ook bezighouden met de kern van het regeren, en al de onnodige extra’s de deur uit doen. Dat zou de juiste politieke hervorming zijn.